Pozitivist takvim
Pozitivist takvim Auguste Comte tarafında önerilen bir takvim reformudur. Erken dönemlerde bu takvimi andıran çeşitli takvim önerilerine rastlasak da her biri 28 günden oluşan 13 aylık takvimi hazırlayan Comte olmuştur. Bir yıl, sonundaki beş gün ölüleri anma ritüeliyle birlikte 365 günden oluşur.
Geçen aya eklenen bu fazladan gün, haftalık döngünün günlerinin dışındaydı ve bu nedenle bir ayın ilki yine her zamanki gibi Pazartesi oluyordu. Artık yıllarda, kutsal kadınları kutlamak için haftanın günlerine dahil olmayan ek bir festival günü takvime eklenirdi. Program, hangi yılların artık yıl olduğunu belirlemek için Gregoryen takvim kurallarını izledi ve 1 Ocak'ta başladı. "Büyük Krizin" 1. Yılı yani Fransız Devrimi, standart Gregoryen sisteminde 1789 yılına denkti.
Aylar
[değiştir | kaynağı değiştir]Her bir ay kronolojik sıra gözetilmek suretiyle Batı Avrupa için tarihin büyük figürlerinden birinin adını almıştır. Her bir gün ise Gregoryen takvimde olduğu üzere Katolik Kilisesi azizlerinin adlarıyla değil tarihteki çeşitli alanlarda öne çıkmış kişilerin adını alıyordu.[1]
Aylar şöyle sıralanıyordu:
- Musa
- Homeros
- Aristoteles
- Arşimet
- Sezar
- Aziz Pavlus
- Şarlman
- Dante
- Gutenberg
- Shakespeare
- Descartes
- Frederik
- Bichat
Eleştiri
[değiştir | kaynağı değiştir]1849'da Comte, takvimini eski düşünce tarzına karşı "süreklilik ihlali" olarak adlandlandırdı. O takvimi "İnsanlık Dini'nin soyut ibadetine bir giriş olarak hizmet etmek için mevcut istisnai yüzyıla yazgılı geçici bir kurum" olarak tanımladı.[2]
Marking Time'ın yazarı Duncan Steel, takvimin taşıdığı dini kaynakların yanı sıra, takvimdeki ay adlarının tek başına bu teklifin geniş çapta kabul edilmesini engellemeye yettiğine olduğuna inanıyor.
Tricia Lootens diye bir yazar, Katolik azizlerine yapıldığı gibi tarihi kişiliklerin adının aylara ve günlere verilmesinin Pozitivist hareketin dışında görülmediğini yazdı.
Getirdikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Pozitivist takvimin çoğunlukla düzenyle ilgili çeşitli getirileri vardır. Yılın bölümlenmesi hayli kurallı ve düzenliydi:
- Her yılda kesin olarak 52 hafta ve 13 ay vardır.
- Her bir ay kesin olarak 28 gün ve 4 haftadan oluşur.
- Günlerin sıralaması bellidir. (Örneğin her ayın 17'si çarşambadır)
Takvim, Gregoryen takvimin tersine, her yıl birebir aynı olarak işletilebiliyordu. Dolayısıyla, plan yapmak çok daha kolay oluyordu. Tatiller veya bayramlar sabit günlerde kutlanıyordu.
Götürdükleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yılın her bir çeyreği 13 hafta olmak üzere eşit olsa da, bu sayının asal olması ve ayların tam olarak bölünememesi büyük bir sorun gibi görünüyor.
Hristiyan, Müslüman ve Yahudi liderler takvime haftanın bir günü ibadet etme geleneklerini zedeleyeceği gerekçesiyle karşı çıktı.[3]
Doğum günlerinin, önemli yıldönümlerinin ve diğer tatillerin takvim reformundan sonra yeniden hesaplanması gerekecek ve her zaman haftanın aynı gününde olacaktır. Bu, yeni sisteme göre mesai dışı günlere giren resmi tatiller için sorun yaratabilir; Sözgelimi 8 Ocak günü kutlanan bir bayram Pozitivist takvimde her zaman pazar gününe ve 8 Musa'ya denk gelmektedir. Bunun 9 Musa'ya denk düşen bir bayrama karşı dengelenmesi mümkün görünmemektedir.